David Chipperfield – minimalistyczny magik architektury

Uważam, że architektura powinna odzwierciedlać sposób patrzenia na życie, to, kim jesteśmy, jak żyjemy i jak się zachowujemy.

David Chipperfield

Te słowa doskonale tłumaczą sprzeciw architekta wobec widowiskowych, szokujących projektów i bardzo dobrze opisują jego styl. Poznaj zatem jego sylwetkę!

Kim jest David Chipperfield?

David Chipperfield to brytyjski architekt urodzony 18 grudnia 1953 w Londynie. Przyszły laureat nagrody im. Miesa van der Roha jako dziecko marzył, by zostać weterynarzem – szczęśliwie dla świata architektury, tak się nie stało. Zachęcony przez nauczyciela, który zdał sobie sprawę z jego talentu, rozpoczął studia architektoniczne na Uniwersytecie Kingston w Londynie oraz w prestiżowej Szkole Architektury Towarzystwa Architektonicznego. 

Po ukończeniu szkoły nasz dzisiejszy bohater terminował u wielkich mistrzów architektury – jego pracodawcą był między innymi Richard Rogers czy nawet… sam Norman Foster! To połączenie jest szczególnie zaskakujące. Chipperfield oparł się przecież ekstrawertycznemu stylu Fostera – jego budynki nijak nie przypominają przecież górującego nad Londynem 30 St Mary Axe!

W 1985 roku David Chipperfield założył własną firmę – David Chipperfield Architects. Przełomem w jego karierze był z pewnością projekt sklepu Isseya Miyake na Sloane Street w Londynie. Dzięki tej pracy, wykonanej w połowie lat osiemdziesiątych, młody architekt zyskał ogromną popularność w Japonii. Przez kolejne pięć lat tam właśnie powstawała większość jego prac, między innymi trzy pierwsze zaprojektowane przez niego budynki. Japonia odcisnęła ogromne piętno na myśleniu Chipperfielda o architekturze, utwierdzając go w zamiłowaniu do minimalizmu i prostoty. David Chipperfield Architects zatrudnia obecnie ponad dwustu pracowników w biurach w Londynie, Berlinie, Mediolanie i Szanghaju. We wszystkie projekty Chipperfield angażuje się jednak osobiście. 

David Chipperfield: jaki jest jego styl?

Chociaż jego projekty próżno próbować skatalogować w jednym, konkretnym stylu, to z pewnością w wielu z nich przebija się charakterystyczny, ascetyczny minimalizm i japońska prostota. Jego prace postrzega się niekiedy jako reakcję na ekstrawaganckie budowlce Santiago Calatravy czy Zahy Hadid. Jak sam zdradził w wywiadzie do amerykańskiej gazety New York Times:

Jestem zainteresowany tworzeniem budynków, które polubią użytkownicy, przy jednoczesnym przesuwaniu granic; tworzeniu projektów znajomych, ale nieco odmiennych. Nie interesuje mnie przekonywanie architektonicznego świata o swoim geniuszu.

David Chipperfield

Jest przeciwnikiem zglobalizowanej architektury. Zdaniem Chipperfielda utracenie indywidualnych cech każdego kontynentu, państwa czy nawet kultury konkretnego miasta to prawdziwe zabójstwo na architektonicznej magii. Za obowiązek projektantów uważa bezpośrednie „dołączenie” do miasta, zrozumienie jego historii i energii. Co wspólnego znaleźć można w jego projektach? Z pewnością estetyczną czystość, uwielbienie geometrycznych kształtów i prostej, minimalistycznej formy.

Najważniejsze projekty

Muzeum River and Rowning w Oxfordshire

Brytyjskie Muzeum River & Rowning w Henley-on-Thames, czyli obiekt celebrujący ukochane przez Anglików wioślarstwo i rzekę Tamizę został oficjalnie otwarty przez samą królową Elżbietę II w 1998 roku. Od razu zdobył uznanie – Royal Fine Art. Komisja okrzyknęła go budynkiem 1999 roku! Budynek jest połączeniem modernistycznych i tradycyjnych form. Inspiracją do jego niezwykłej formy była kształt szop, w których niegdyś trzymano łodzie, a także tradycyjnych stodół z Oxfordshire. Chociaż dopasowane do lokalnej architektury, prezentuje się bardzo nowocześnie – wejście ma przeszklone ściany, a cały parter galerii skąpany jest w naturalnym świetle.

Neues Musem w Berlinie

W 1997 we współpracy z Julianem Harraperm, David Chipperfield wygrał konkurs na odbudowę Neues Museum w Berlinie, które zostało poważnie uszkodzone podczas II Wojny Światowej. Zamiast odtwarzać klasycystyczne zdobienia, czy przemieniać wnętrze w myśl współczesnych trendów, architekt postawił na hybrydę – zdecydował się na minimalistyczną rekonstrukcję. Wszystko to, czemu udało się przetrwać wojenne zniszczenia, zostało odpowiednio wyczyszczone i pozostało. Minimalistyczny beton zmieszany z marmurem, stanowiący nowe spoiwo stanowi swojego rodzaju tło dla pierwotnej zabudowy. W przypadku największych zniszczeń odtworzony został pierwotny podział pomieszczeń. Nie chodzi tu o zastępowanie, imitowanie przeszłości, tylko kontynuację. Kreowanie tego, co nowe. Co więcej, w 2011 roku budynek został okrzyknięty najlepszą budowlą w Europie i uhonorowany nagrodą imienia Miesa van der Rohe. 

Biblioteka Publiczna w Des Moines

Nietypowa biblioteka w stanie Iowa zajmuje powierzchnię ponad 10 000 metrów kwadratowych! Dwupiętrowy budynek nie ma jednolitego frontu ani tyłu. Zamiast tego rozlewa się na trzy nieregularne skrzydła, których spoiwem jest szklany tunel umożliwiający wygodny tranzyt odwiedzającym. Najbardziej charakterystyczną częścią biblioteki jest zewnętrzna część szklanych paneli z umieszczoną między nimi miedzianą siatką. Siatka blokuje 80% wpadającego do wnętrza światła słonecznego niszczącego książki, umożliwiając jednoczenie obserwowanie parku okalającego budynek w chwilach przerwy od pracy. 

Muzeum Literatury Współczesnej w Marbach

W miejscu urodzin niemieckiego poety Johanna Shillera znajduje się niezwykłe Muzeum Literatury, zaprojektowane oczywiście przez Davida Chipperfielda. Budynek oferuje panoramiczny, uspokajający widok na rzekę Neckar. Chociaż oświetlenie we wnętrzu jest całkowicie sztuczne, by chronić bezcenne rękopisy przed niszczącymi promieniami słońca, to na każdym poziomie znajduje się taras z pięknym widokiem. Elewacje z betonu, szkła i drewna dają wrażenie solidności i inspirującej nowoczesności. Dzięki swoim kolumnom przywodzą na myśl antyczną świątynię wiedzy.

Budynek Veles e Vents w Walencji

Veles e Vents, otwarty w maju 2006 roku, był bazą wypadową dla wszystkich drużyn America’s Cup, czyli najważniejszych światowych zawodów żeglarskich, rozgrywanych w Europie po raz pierwszy od 150 lat. To niezwykły budynek, który musiał powstać w zaledwie 11 miesięcy od otrzymania przez architektów na niego zlecenia! Mimo krótkiego czasu udało się stworzyć niepowtarzalną budowlę, która do dzisiaj jest jedną z ikon architektury. Centrum jest piętrową konstrukcją z białym, stalowymi wykończeniami. To budowla typowo żeglarska, żywo przywodząca skojarzenia z luksusowym jachtem. To figlarność formy, która nieco przypomina zapracowanego kelnera próbującego nie upuścić stosu niesionych naczyń. Dodaje lekkości bryle, która mogła być bardzo formalną, nieciekawą strukturą.

Przedmioty użytkowe projektu Chipperfielda

Chociaż David Chipperfield zajmuje się przede wszystkim architekturą, zaprojektował również wiele przedmiotów codziennego użytku, które odniosły nie mniejszy sukces niż jego najbardziej znane prace. Współpracuje z firmami takimi jak Alessi, Wästberg czy Cassina Ixc.

1. „Piana” – składane krzesło „Piana”, zaprojektowane dla Alessi na Tydzień Designu w Mediolanie w 2011 roku. To bardzo minimalistyczny projekt wykonany z przyjaznego dla środowiska polipropylenu wzbogacanego włóknem szklanym. Krzesła mają sześć wersji kolorystycznych: białą, czarną, szarą, zieloną, czerwoną i żółtą. „Piana” została zakupiona przez MoMA w Nowym Jorku i włączona do stałej kolekcji Muzeum.
2. „Tonale” – za projekt zastawy stołowej „Tonale” dla Alessi David Chipperfield otrzymał w 2011 nagrodę Compasso d’Oro. Minimalistyczne talerze, miski, szklanki i karafki dostępne są w delikatnych odcieniach bieli, szarości, pastelowego różu i żółci. W 2010 roku Chipperfield zaprojektował dla Alessi również zestaw sztućców „Santiago”.
3. „Air Frame” – dla japońskiej firmy Cassina Ixc. David Chipperfield zaprojektował kolekcję mebli Air Frame, zbudowanych z lekkich, aluminiowych paneli naśladujących strukturę plastra miodu. W skład kolekcji wchodzą między innymi sofy, fotele, półki i biurka.
4. „w102” – W 2014 roku David Chipperfield zaprojektował lampy LED „w102” dla szwedzkiej marki Wästberg. Wykonane z mosiądzu lampki na biurko dają możliwość regulowania natężenia światła oraz dostosowywania nachylenia abażuru o 140˚C. Podobnie jak inne projekty Chipperfielda łączą oszczędny, prosty design z niezwykłą funkcjonalnością.

Brytyjski architekt przyznaje w wywiadach, że bardziej zależy mu na tym, żeby jego prace podobały się ludziom, niż żeby były rozpoznawalne. W ten sposób udaje mu się tworzyć dyskretne, wyjątkowo funkcjonalne przedmioty.

Poznaj innych architektów i projektantów, którzy na zawsze zapisali się na kartach architektury. Są nimi między innymi:

• Renzo Piano
• Alvar Alto
• Daniel Liebskind
• Charles i Ray Eames

David Chipperfield: najważniejsze nagrody

Za swoje prace Chipperfield został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami na całym świecie, między innymi:

• nagrodą Stirlinga w 2007 roku,
• Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec w 2009 roku,
• Nagrodą Wolfa w dziedzinie sztuki w 2010 roku oraz
• Złotym Medalem RIBA (Royal Institute of British Architects) w 2011 roku.
• Co więcej, za swoje zasługi w 2010 roku Chipperfield otrzymał od królowej Elżbiety II tytuł szlachecki, formalnie więc należy nazywać go: Sir David Chipperfield.
• Muzeum Designu w Londynie zorganizowało w 2009 roku wystawę poświęconą jego twórczości, zatytułowaną „Form Matters” („Forma ma znaczenie”).
• 2011 rok to kolejny triumf – jego projekt przebudowy Neues Museum w Berlinie otrzymał prestiżową, europejską nagrodę im. Miesa van der Rohe.

David Chipperfield to prawdziwy magik w świecie architektury, potrafiący przemycić swoje minimalistyczne pomysły i prostą, ascetyczną formę do każdego projektu. Dzięki swoim oszczędnym, czystym dziełom z pewnością zasłużył na międzynarodowe uznanie. To persona, którą wypada znać! Mamy nadzieję, że tak jak i my zakochałeś się w jego niezwykłych budowlach.