Santiago Calatrava: hiszpański ekspert lekkiej formy

Kim jest Santiago Calatrava?

Przyszły architekt urodził się 28 lipca 1951 roku w Benimàmet, które obecnie stanowi część Walencji. Wybór studiów nie był zaskoczeniem – od dziecka wykazywał zainteresowania w kierunku rzeźbiarstwa i budownictwa, architektura okazała się więc oczywistym rozwiązaniem.  Rozpoczął pięcioletnie studia już jako zdeterminowany 18-latek, ale nie osiadł na akademickich laurach. Z uzyskanym dyplomem udał się w podróż do szwajcarskiego Zurychu, gdzie obronił pracę doktorską na prestiżowej uczelni. Podczas europejskich wojaży odkrył książkę o architekturze Le Corbusiera, która udowodniła mu, że mógłby być zarówno artystą, jak i architektem. 

Dzięki doskonałej edukacji, talentom artystycznym i wielkiej determinacji, od razu po studiach rozpoczął własną działalność, tworząc budynki na zlecenie. Już wtedy wiadomo było, że jego projekty staną się sławne na cały świat. Chociaż najbardziej znany jest z projektowania zjawiskowych budynków użyteczności publicznej, to w jego rodzinnym mieście – Walencji – niemal na każdym kroku znaleźć możemy perły architektury jego autorstwa. 

Santiago Calatrava: styl

Łagodne linie i smukła konstrukcja to jedne z najbardziej charakterystycznych cech projektów hiszpańskiego architekta. Inspiracje czerpie z natury, między innymi anatomii zwierząt czy człowieka. Zdaje się niemalże, że budynki te żyją – że zaobserwowaliśmy je w ich naturalnym środowisku, niczym dzikie, betonowe zwierzęta szykujące się do skoku, które zamierają dopiero na naszych oczach. Beton pojawia się nieprzypadkowo – dla Calatravy jest rodzajem skały, który łatwo uformować można w wymyślony przez siebie kształt. 

Jak sam mówi, jego prace znajdują swój początek w tworzonych lekką ręką szkicach. Pomagają mu spojrzeć na projekt z innej perspektywy, urzeczywistnić pomysły na zupełnie innym poziomie. Szkice „są najbardziej abstrakcyjnym sposobem, by wykonać badania morfologii rzeźby. […] by zrozumieć ruch, gest, miejsce i krajobraz.” Dzięki nim autor łatwiej dostrzega mechanizmy kształtu, formy, pozwala sobie na swobodną eksplorację przychodzących mu do głowy idei. Architektura jest dla niego „płaszczem, który dla naszego organizmu stanowi okład z nas samych”.

Santiago Calatrava: wczesne projekty

Już najwcześniejsze projekty Santiago Calatravy wprawiają nas w prawdziwy zachwyt. Chociaż jest to głównie architektura użytkowa – co nie zmienia się zanadto w późniejszym okresie jego twórczości. Dostrzegamy już charakterystyczną lekkość i geometryczne formy jest zarysowującego się stylu. Oto najciekawsze projekty!

Stacja Stadelhofen w Zurychu

Dzięki wygranemu konkursowi organizowanemu przez Koleje Szwajcarskie, Santiago Calatrava bardzo szybko mógł sprawdzić swoje zdolności w mieście, które go wyedukowało. To jeden z jego pierwszych nagrodzonych projektów! Charakterystycznych geometrycznych kształtów i wygiętych, łukowych linii nie sposób pomylić z żadnym innym twórcą. Obecnie jest to jeden z symboli i najważniejszych orientacyjnych punktów całego Zurychu.

Most Bac de Roda w Barcelonie

Sławę iberyjskiego architekta w Hiszpanii dobrze podsumowuje to, że barceloński most jego autorstwa zwany jest po prostu… Mostem Calatravy! Powstawał jako część przygotowań miasta do organizacji Igrzysk Olimpijskich w 1992 roku. Inwestorzy chcieli czegoś więcej niż po prostu mostu. w ich marzeniach obiekt miał zostać ikoną, która tchnie nowe życie w mniej znaną część miasta. Czy się to udało? Zdecydowanie tak! Most jest dowodem na to, że z połączenia przemyślanej inżynierii i estetycznego, artystycznego spełnienia może powstać dzieło, o którym mówić się będzie na całym świecie!

Puente del Alamillo w Sevilli

Most Alamillo to niesymetryczny, podwieszany obiekt rozpięty nad rzeką Gwadalkiwir. Jego charakterystyczny kształt z oddali przypomina gigantyczną harfę! Pojedynczy pylon nachylony o 58 stopni w stosunku do powierzchni odciąża konstrukcję mostu w jej zewnętrznej części. To prosta, nowoczesna bryła, która ciekawie kontrastuje z zabytkową zabudową reszty miasta.

Santiago Calatrava: najważniejsze projekty

Jakie są jednak jego najważniejsze projekty? Którymi dziełami zapisał się na zawsze w historii nie tylko architektury, ale i świata? Wybór kilku z nich to nie lada wyzwanie, ale postaraliśmy się wybrać te, które najlepiej zobrazują jego zachwycający styl. Oto niektóre z jego najważniejszych dzieł!

Ciudad de las Artes y las Ciencias w Walencji

Ta egzotyczna, długawa nazwa po polsku znaczyłaby „Miasteczko Sztuki i Nauki”. Ten olśniewający kompleks, stanowiący właściwie swojego rodzaju „dzielnicę przyszłości” (tak też bywa nazywany przez mieszkańców), to centrum kulturalne, rozrywkowe i naukowe skupione w awangardowych budynkach. Autor czerpie wyraźnie inspiracje z natury. Walencja, z racji swojego położenia nad Morzem Śródziemnym, nierozerwalnie związana jest z wodą. Ta stała się motywem przewodnim całego projektu. Pełen ruchu obiekt zrealizowany jest przy użyciu charakterystycznego dla twórcy betonu, stali i ceramicznych kafelków, które same w sobie są ważnym produktem eksportowym miasta. To prawdziwa ikona całej Walencji!

Dworzec Estaçăo do Oriente

Charakterystyczny dworzec w Lizbonie jest jednym z najbardziej znanych projektów artysty. Powstawał na potrzeby wystawy Expo w 1998 i miał ułatwiać komunikację dla wszystkich zjeżdżających się gości. Ten olbrzymi węzeł komunikacyjny ciężko nazywać samym dworcem – zawiera on w sobie dworzec autobusowy, kolejowy oraz stację metra. Zniewalający kompleks! Ażurowa konstrukcja pokrywająca kompleks rozpostarta nad dworcem przypomina pajęczą sieć i dodaje całemu kompleksowi tak potrzebnej lekkość. Jeszcze lepiej wygląda nocą, gdy jest zjawiskowo podświetlona. I w Polsce możemy znaleźć inspiracje tą konstrukcją. Łódzki Przystanek Centrum, zwany pieszczotliwe „Stajnią Jednorożców”, w swojej konstrukcji nawiązuje do projektu Calatravy.

Tuning Torso w Malmo

Ten imponujący – zarówno pod względem wielkości, jak i kształtu – szwedzki obiekt mieszkalny to jeden z najbardziej niezwykłych projektów Santiago Calatravy. Chociaż nie jest znany z projektów wieżowców, ten zaparł dech w piersiach całą branżę. Dziewięć brył opartych jest na planie pięciokąta, z których każda jest odrobinę przesunięta względem siebie, co daje efekt charakterystycznego skrętu. Tutaj znów mamy odwołanie do anatomii – osiągnięty kształt jest inspirowany wygiętym, ludzkim kręgosłupem, co podkreśla nazwa budynku.

Renowacja Stadionu Olimpijskiego w Atenach

Santiago Calatrava wygrał również konkurs na renowację Stadionu Olimpijskiego w Atenach, która miała być przeprowadzona przed Olimpiadą w 2004 roku. Zawierała ona pokrycie obiektu nowym dachem, który wsparty jest na dwóch długich belkach biegnących przez całą długość obiektu oraz zaprojektowanie czterech nowych bram wejściowych. Łuk dachu z charakterystycznymi belkami stanowi crème de la crème stylu mistrza. Nie sposób go pomylić z dziełem żadnego innego twórcy.

Word Trade Centre Transportation Hub

Efektowna oprawa zintegrowanego węzła przesiadkowego do dzisiaj jest na ustach wszystkich miłośników architektury. Charakterystyczna bryła dzięki swoim „skrzydłom” jednym przypomina olbrzymią gołębicę zrywającą się do lotu, innym gigantyczny szkielet dinozaura, a jeszcze innym kosmiczny pojazd. Sercem kompleksu jest niemalże katedralna hala o szerokości ponad 91 metrów. Potężne żebra dodatkowo potęgują wrażenie obecności w prawdziwej świątyni komunikacji. Dzięki nowemu budynkowi, który łączy się aż z 11 stacjami metra, dojazd do One World Trade Center stał się dużo łatwiejszy!

Santiago Calatrava to postać nietuzinkowa – stararchitekt, którego niepowtarzalny styl nie może być pomylony z żadnym innym. To prawdziwa gwiazda modernizmu, który zachwycał nas w przeszłości i z pewnością jeszcze niejednokrotnie zaskoczy cały architektoniczny świat.

Podobała Ci się jego sylwetka? To koniecznie zarejestruj się na Westwing, dzięki czemu nie przegapisz naszych kolejnych artykułów, bieżących porad, najlepszych ofert oraz kampanii, które sprawią, że Twój dom stanie się jeszcze piękniejszy. Do zobaczenia!